Irak – kolebka cywilizacji Mezopotamii. Babilon, Ur, mokradła al-Ahwar i Cytadela Erbil.
Irak – kolebka cywilizacji Mezopotamii. Babilon, Ur, mokradła al-Ahwar i Cytadela Erbil. Historia, kultura i przyroda Bliskiego Wschodu.
Irak to kraj o niezwykle bogatej historii, położony w sercu Bliskiego Wschodu, nad rzekami Tygrys i Eufrat. Znajdują się tu jedne z najstarszych miast świata, takie jak Ur, Babilon i Nippur. Tereny te były kolebką cywilizacji Sumerów, Akadów, Babilończyków i Asyryjczyków. Współczesny Irak jest państwem zróżnicowanym etnicznie i kulturowo, zamieszkiwanym przez Arabów, Kurdów, Turkmenów, Asyryjczyków i inne mniejszości. Kraj graniczy z sześcioma państwami: Turcją, Iranem, Syrią, Jordanią, Kuwejtem i Arabią Saudyjską. Na południu ma krótki dostęp do Zatoki Perskiej.
Stolicą Iraku jest Bagdad, niegdyś jeden z najważniejszych ośrodków nauki, filozofii i kultury islamskiej.
Irak ma klimat kontynentalny suchy, z bardzo gorącym latem i chłodniejszą zimą. Na północy kraju znajdują się góry i wyżyny, natomiast centrum i południe to niziny mezopotamskie oraz rozległe pustynie. Południowe mokradła, znane jako al-Ahwar, to unikalny ekosystem i obszar wpisany na listę UNESCO.
Wśród głównych atrakcji Iraku są ruiny Babilonu, ziggurat w Ur, miasto Hatra i spiralny minaret w Samarrze. W regionie Kurdystanu warto odwiedzić Cytadelę Erbil i górskie wodospady w okolicach Rawanduz. Kultura Iraku oparta jest na długiej tradycji literackiej, muzycznej i kulinarnej. Współcześnie Irak to również kraj odbudowujący się po dekadach konfliktów. Choć wiele regionów wymaga ostrożności ze względu na bezpieczeństwo, północne tereny – zwłaszcza autonomiczny Kurdystan – są relatywnie stabilne.
Iracka kuchnia obfituje w przyprawy, ryż, mięsa i dania z warzyw. Tradycyjne potrawy jak masgouf, kubba czy dolma stanowią część codziennej diety. W miastach zachowały się bazary, meczety i historyczne domy. Życie codzienne mieszkańców Iraku to połączenie tradycji i nowoczesności. W regionach wiejskich nadal praktykowane są stare techniki rolnicze i rzemieślnicze. Irak to także kraj o silnym dziedzictwie religijnym, z ważnymi miejscami pielgrzymek w Karbali i Najafie. Pomimo trudnej historii najnowszej, Irak zachowuje ogromną wartość kulturową i przyrodniczą. Dla turystów gotowych na podróż z poszanowaniem lokalnych uwarunkowań, kraj ten oferuje wyjątkowe doświadczenia.
Irak
to kraj o niezwykle bogatej historii, położony w sercu Bliskiego Wschodu, nad rzekami Tygrys i Eufrat. Znajdują się tu jedne z najstarszych miast świata, takie jak Ur, Babilon i Nippur. Tereny te były kolebką cywilizacji Sumerów, Akadów, Babilończyków i Asyryjczyków. Współczesny Irak jest państwem zróżnicowanym etnicznie i kulturowo, zamieszkiwanym przez Arabów, Kurdów, Turkmenów, Asyryjczyków i inne mniejszości. Kraj graniczy z sześcioma państwami: Turcją, Iranem, Syrią, Jordanią, Kuwejtem i Arabią Saudyjską. Na południu ma krótki dostęp do Zatoki Perskiej.
Stolicą Iraku jest Bagdad, niegdyś jeden z najważniejszych ośrodków nauki, filozofii i kultury islamskiej. Irak ma klimat kontynentalny suchy, z bardzo gorącym latem i chłodniejszą zimą. Na północy kraju znajdują się góry i wyżyny, natomiast centrum i południe to niziny mezopotamskie oraz rozległe pustynie. Południowe mokradła, znane jako al-Ahwar, to unikalny ekosystem i obszar wpisany na listę UNESCO.
Wśród głównych atrakcji Iraku są ruiny Babilonu, ziggurat w Ur, miasto Hatra i spiralny minaret w Samarrze. W regionie Kurdystanu warto odwiedzić Cytadelę Erbil i górskie wodospady w okolicach Rawanduz. Kultura Iraku oparta jest na długiej tradycji literackiej, muzycznej i kulinarnej. Współcześnie Irak to również kraj odbudowujący się po dekadach konfliktów. Choć wiele regionów wymaga ostrożności ze względu na bezpieczeństwo, północne tereny – zwłaszcza autonomiczny Kurdystan – są relatywnie stabilne.
Iracka kuchnia obfituje w przyprawy, ryż, mięsa i dania z warzyw. Tradycyjne potrawy jak masgouf, kubba czy dolma stanowią część codziennej diety. W miastach zachowały się bazary, meczety i historyczne domy. Życie codzienne mieszkańców Iraku to połączenie tradycji i nowoczesności. W regionach wiejskich nadal praktykowane są stare techniki rolnicze i rzemieślnicze. Irak to także kraj o silnym dziedzictwie religijnym, z ważnymi miejscami pielgrzymek w Karbali i Najafie. Pomimo trudnej historii najnowszej, Irak zachowuje ogromną wartość kulturową i przyrodniczą. Dla turystów gotowych na podróż z poszanowaniem lokalnych uwarunkowań, kraj ten oferuje wyjątkowe doświadczenia.
Geografia i klimat Iraku
Irak leży w Azji Zachodniej, w regionie Bliskiego Wschodu, granicząc od północy z Turcją, od wschodu z Iranem, od zachodu z Syrią i Jordanią, a od południa z Arabią Saudyjską i Kuwejtem. Na południowym wschodzie ma krótki dostęp do Zatoki Perskiej — około 58 km wybrzeża. Teren kraju rozciąga się od gór w północno-wschodnich obszarach po niziny mezopotamskie w centrum i południu, a dalej — pustynie i stepy.
Centralna i południowa część Iraku to ogromne równiny aluwialne leżące między dwiema głównymi rzekami: Tygrysem (Dijla) i Eufratem (Furat), które płyną z północnego wschodu ku południowi i łączą się, tworząc deltę w kierunku Zatoki Perskiej. W północnej i północno-wschodniej części występują wyżyny oraz fragmenty gór Zagros, sięgające wysokości ponad 3 000 m n.p.m. Region ten stanowi część regionu Kurdystanu, graniczącego z Iranem i Turcją. Na zachodzie i południowym zachodzie dominują pustynne obszary, częściowo należące do rozległych pustyń Bliskiego Wschodu.
Jeśli chodzi o klimat, Irak dzieli się zasadniczo na dwa typy: gorące, suche niziny i pustynie oraz chłodniejsze, bardziej wilgotne obszary wyżynne na północnym wschodzie. W nizinach panują wysokie temperatury latem (często powyżej 40 °C) i łagodne lub chłodne zimy. W obszarach górskich klimat bywa umiarkowany, z możliwością opadów i chłodniejszych zim. Poza tym, na ogół brakuje opadów w centralnych i południowych regionach – tam rolnictwo zależy głównie od irygacji. Sezonowość obejmuje lato i zimę, z krótkimi okresami przejściowymi.
Historia Iraku
Historia Iraku sięga najdawniejszych czasów, gdy ziemie te stanowiły kolebkę cywilizacji.
Starożytność i Mezopotamia
Na obszarze dzisiejszego Iraku rozwijały się jedne z najstarszych cywilizacji — Sumer (ok. 4500–1900 p.n.e.), Akkad (ok. 2334–2154 p.n.e.), imperia Babilońskie i Asyryjskie. Starożytne miasta takie jak Uruk, Ur, Nippur, czy Mari stanowiły centra administracyjne, kultowe i kulturalne.
W połowie VI w. p.n.e. imperium babilońskie zostało zdobyte przez Persów (Imperium Achemenidów). Później tereny Iraku znalazły się pod władzą Seleucydów, Partów, a następnie Imperium Partów i Sasanidów.
Okres wczesnoislamski, Abbasydzi i średniowiecze
W 636 r. zwycięstwo Arabów muzułmańskich nad Persami w bitwie pod al‑Qadisiyyah przypieczętowało przejęcie Iraku przez kalifat rashidunicki. W VIII w. Abbasydzi przenieśli stolicę kalifatu do Bagdadu (założonego ok. 762 r.), który stał się centrum nauki, literatury, filozofii i handlu w okresie Złotego Wieku Islamu.
Bagdad odwiedzał wielu filozofów i uczonych, tam powstała słynna “Dom Mądrości” (Bayt al‑Ḥikma). Później region cierpiał z powodu rozbicia politycznego, najazdów seldżuckich i mongolskich. W 1258 r. Mongołowie pod wodzą Hulagu podbili Bagdad, co oznaczało gruntowne zniszczenie miasta i kres świetności kalifatu abbasydzkiego.
Okres nowożytny do I wojny światowej
Od XVI wieku Irak stał się częścią Imperium Osmańskiego, podzielonym na prowincje Bagdad, Basra i Mosul. W XIX w. lokalne dynastie egipskie i mamluckie sprawowały częściową autonomię, zanim centralna władza osmańska wzmogła kontrolę. Po I wojnie światowej, upadku Imperium Osmańskiego i układach sojuszniczych, Irak znalazł się pod brytyjskim mandatem. W 1932 r. ogłosił niepodległość jako Królestwo Iraku.
Republika i czasy współczesne
14 lipca 1958 r. doszło do rewolucji wojskowej, w wyniku której obalono monarchię i proklamowano Republikę Iraku. Król Faisal II, premier Abd al-Ilah oraz inni zostali zamordowani. W kolejnych dekadach kraj trawiły konflikty: wojna iracko‑irańska (1980–1988), inwazja Iraku na Kuwejt w 1990 r. i I wojna w Zatoce Perskiej, lata sankcji, a w 2003 r. interwencja koalicji międzynarodowej i obalenie reżimu Saddama Husajna. Po 2003 r. Irak przeszedł trudny proces odbudowy, zmagał się z przemocą, podziałami etnicznymi i religijnymi, a także konfliktem z ISIS. W konstytucji z 2005 roku zatwierdzono system federalny, uznawanie regionów autonomicznych (np. iracki Kurdystan). Obecnie stolicą i największym miastem jest Bagdad.
Przyroda Iraku
Ze względu na zróżnicowaną geografię Irak obejmuje różne ekosystemy – równiny rzeczne, tereny bagienne, obszary górskie i pustynne.
Równiny i system rzeczny
Mezopotamskie równiny między Tygrysem i Eufratem od starożytności były nawadniane sztucznie, stanowiąc jedno z najbardziej żyznych miejsc w regionie. Regularne wylewy w czasach przedregulacyjnych zasilały gleby aluwialne. Obecnie system irygacyjny odgrywa kluczową rolę w rolnictwie. W południowych terenach delty rzek rozwijały się mokradła i trzciny, znane jako Bagna Słodkowodne (al‑Ahwar), będące siedliskiem licznych gatunków ptaków. Ten kompleks mokradeł i reliktowy krajobraz mezopotamskich miast jest wpisany jako mieszany obiekt UNESCO „The Ahwar of Southern Iraq” (Bagna Południowego Iraku).
Obszary górskie i wyżynne
W północno‑wschodniej części kraju, zwłaszcza w regionie Kurdystanu, krajobraz ulega transformacji: zbocza, doliny i góry sięgające kilku tysięcy metrów n.p.m. Panuje tam umiarkowany klimat, możliwe są opady i roślinność leśna. W tych regionach występują lasy liściaste, fragmenty dębowe, klony i krzewy stepowe.
Pustynie i obszary półpustynne
Zachodnie i południowe rejony Iraku przynależą do ekosystemów pustynnych i półpustynnych, częściowo wchodzą w strefę pustyni syryjskiej. Występują tam stepy, sucha roślinność kserofilna, akacje, tamaryszki i typowe dla regionu gatunki przystosowane do suszy.
Gatunki flory i fauna
Flora obejmuje tamaryszki (Tamarix), akacje (Acacia), trzciny (Phragmites) w mokradłach, trawy stepowe oraz drzewa liściaste w wyższych częściach. Fauna to m.in.: gazela (Gazella subgutturosa), wilk (Canis lupus), lis (Vulpes vulpes), jenot (Canis aureus), liczne ptaki wodne (bielik, czapla, ibis), migrujące gatunki ptaków, ryby rzeczne (sumy, karpie), oraz w regionach górskich kozice (Capra) czy muflony.
Zabytki i dziedzictwo
Irak to kraj o jednej z najbogatszych warstw dziedzictwa kulturowego — od dawnych miast Mezopotamii po zabytki islamskie i historyczne miasta.
Na liście światowego dziedzictwa UNESCO znajdują się: Babylon (starożytne miasto). Samarra Archaeological City, Hatra (staromiejski ośrodek) Ashur (Qal'at Sherqat), Erbil Citadel (cytadela w kurdyjskiej części kraju), oraz The Ahwar of Southern Iraq (system mokradeł i reliktowy krajobraz miast mezopotamskich) jako mieszany obiekt UNESCO. W niektórych latach niektóre z tych miejsc znajdują się na liście zagrożonych (np. Ashur) ze względu na działalność człowieka i przemiany hydrologiczne.
Ponadto Irak posiada tysiące stanowisk archeologicznych — ruiny Nippur, Aqar Quf (staroród Dur-Kurigalzu), starożytny Ur, Nimrud, Nineveh, i inne. W Bagdadzie mieści się Muzeum Iraku (Iraq Museum), będące jednym z głównych miejsc przechowywania artefaktów mezopotamskich. W stolicy stoi również Pomnik Wolności Iraku (The Iraqi Freedom Monument), autorstwa Jawada Salima, upamiętniający zmiany z 1958 r. W Bagdadzie warto też zobaczyć zabytkowy budynek Qushla (Qishleh), otoczony starymi fragmentami architektury osmańskiej, oraz dzielnicę al‑Rusafa.
W regionie kurdyjskim, w Erbilu, znajduje się Cytadela Erbil (Erbil Citadel), muzeum dziedzictwa syryjskiego (Syriac Heritage Museum) w Ankawa, oraz Dom Kultury Turkmenów (Turkmen Culture House) w obrębie cytadeli.
Dziedzictwo Iraku obejmuje także bogactwo materialne — artefakty megavenalne, inskrypcje klinowe, gliniane tabliczki, rzeźby i reliefy asyryjsko‑babilońskie.
Kultura i tradycje
Kultura Iraku stanowi mozaikę wpływów arabskich, kurdyjskich, asyryjskich, turkmeńskich, jazydzkich i innych mniejszości etnicznych. Dziedzictwo starożytnej Mezopotamii wciąż pozostaje centralnym elementem irańskiej tożsamości kulturowej.
W tradycjach społecznych ważną rolę odgrywają ceremonie religijne — szczególnie w obrządkach szyickich (Karbala, Najaf) i sunnickich. Miasto Karbala jest miejscem jednej z najważniejszych pielgrzymek szyickich – obchodów ʿĀshūrāʾ i Arbaʿīn, które przyciągają miliony wiernych. W regionach kurdyjskich kultywuje się tradycyjne tańce kurdyjskie (Govend), muzykę duduka i rytuały lokalne. W społecznościach jazydzkich i asyryjskich praktykowane są odrębne obrzędy religijne i święta.
Wiele tradycji osiąga formę wydarzeń lokalnych — festiwale folklorystyczne, targi rzemiosła, konkursy recytacji poezji klasycznej arabskiej, spotkania muzyczne. W miastach tradycje kulinarne, stroje regionalne, rękodzieło (ceramika, tkactwo, zdobnictwo) są aktywnie pielęgnowane.
Postacie literackie i poeci — tacy jak Al-Mutanabbi (VII/VIII w.), Badr Shakir al‑Sayyab (XIX/XX w.) czy współcześni pisarze irańsko-arabscy — pozostawili ślad w kulturze irańskiej literatury arabskiej i kurdyjskiej.
Tradycyjne miary gościnności, herbata, palenie narghili (shisha) i spotkania przy kahwie w qahwa stanowią część codziennego obyczaju, zwłaszcza w społecznościach wiejskich i miejskich. W regionach wiejskich nadal praktykuje się tradycyjne rolnictwo, podlewanie gleby kanałami, zmienność rytmów życia związana z cyklami rolniczymi i kalendarzem islamskim.
Kuchnia Iraku
Kuchnia iracka posiada dziesiątki wieków tradycji sięgających czasów starożytnych. Już w starożytnej Mezopotamii istniały przepisy spisane w świątyniach. W średniowieczu, w okresie Abbasydów, rozwijała się sztuka kulinarna w Bagdadzie, łącząc smaki Persji, Iranu i regionu Mezopotamii.
Podstawą kuchni są warzywa typu bakłażan, pomidor, okra, cebula, czosnek, papryka, cukinia; zboża jak ryż basmati, pszenica, kuskus; rośliny strączkowe: soczewica, ciecierzyca, fasola; oraz owoce: daktyle, figi, granaty, winogrona, cytrusy. Mięsa — zwłaszcza baranina i kurczak — dominują w daniach mięsnych.
Typowe potrawy to masgouf (grillowana ryba rzeczna, szczególnie popularna w Mosulu), kubba (klopsiki z kaszy i mięsa, podawane na wiele sposobów), dolma (gołąbki, liście winogron nadziewane ryżem i mięsem), tashreeb (zupa z kawałkami chleba i mięsem), biryani irańskie i bagdadzkie (ary lekko przyprawiony ryż z mięsem) oraz kleicha (słodkie ciastka na święta z daktylami i przyprawami). W północnej części kraje popularne są dania kuchni kurdyjskiej i asyryjskiej, np. placki chlebowe i specjały z jogurtem.
Do napojów zalicza się herbata, kawa, sok z granatów, w regionach południowych – napoje z daktyli. Desserty — słodycze z daktyli, baklawa, ciastka z orzechami.
Sporty narodowe
W Iraku najpopularniejszym sportem jest piłka nożna. Reprezentacja Iraku (Al‑Zawraa, Al‑Quwa Al‑Jawiya, Al‑Shorta) cieszy się znacznym poparciem. Mecze ligowe, turnieje krajowe i międzynarodowe (Puchar Azji) są wydarzeniami o charakterze masowym.
Inne popularne dyscypliny to siatkówka, koszykówka, lekkoatletyka, zapasy i podnoszenie ciężarów. W kurdyjskich terenach górskich praktykowane są sporty związane z naturą — wspinaczka, trekking, jazda konna. W regionach wiejskich utrzymują się tradycyjne zawody, jak wyścigi wielbłądów i konie.
Podczas pielgrzymek religijnych (np. Karbala) czasem organizowane są marsze długodystansowe lub zawody pątnicze jako forma wytrzymałości fizycznej i duchowej.
Literatura
Literatura Iraku ma bardzo długą tradycję, sięgającą epok Babilońskich i Sumerów, z inskrypcjami klinowymi i tekstami religijnymi, mitologią i zapisami administracyjnymi. W późnym okresie kalifatu abbasydzkiego Bagdad stał się centrum literatury arabskiej, gdzie tworzono poezję, prace filozoficzne i naukowe.
W średniowieczu rozwijali się poeci arabscy, np. Al‑Mutanabbi, Abu Nuwas, Al‑Maʾarri. W czasach nowożytnych znaczący był poeta Badr Shakir al‑Sayyab, poeta Abd al-Wahhab al-Bayyati, Muhammad al-Fayturi. W literaturze kurdyjskiej tworzyli Yûsif Saîd, Sherko Bekas.
Współcześnie pisarze arabscy i kurdyjscy, np. Sinan Antoon, Salim al-Janabi, Kanan Makiya, Najwa Najib publikują powieści, eseje i reportaże. Tematyka często dotyczy wojny, pamięci, tożsamości i odbudowy.
Film
Kinematografia iracka, choć ograniczona przez konflikty i zniszczenia infrastruktury, ma kilka znaczących produkcji. Współczesne filmy często poruszają wojny, codzienne życie, migracje i traumę społeczną. Reżyserzy tacy jak Mohamed Al-Daradji (np. Son of Babylon), Usama Syriani, Abbas Fahdel z Iraku i Bliskiego Wschodu zdobyli uznanie na festiwalach międzynarodowych. Produkcje kręcone są w Bagdadzie, Najafie, Mosulu czy Kirkuku, często z ograniczonym budżetem.
Instytucje filmowe i festiwale, jak festiwal filmów irackich (Iraq Independent Film Festival) i programy szkoleniowe dla młodych reżyserów, wspierają rozwój kina w kraju.
Muzyka
Iracka muzyka tradycyjna obejmuje gatunki takie jak maqam iracki (system modalny w muzyce klasycznej arabskiej), pieśni ludowe arabskie i kurdyjskie, a także utwory instrumentalne z użyciem oud (lutnia), qanun, ney (flet), perkusji (darabukka), skrzypiec. Artyści tacy jak Munir Bashir, Ilham al‑Madfai, Kadim al Sahir, Naseer Shamma zdobywali sławę na świecie. W Kurdystanie popularne są pieśni kurdyjskie i instrumenty jak tembur i daf.
Współczesna scena muzyczna obejmuje także gatunki pop, rock, hip-hop i fusion, łącząc tradycyjne elementy maqamu z brzmieniem światowym. Festiwale muzyczne w Bagdadzie, Erbilu czy Basrze prezentują młodych artystów irańsko‑arabskich i kurdyjskich.
Zwierzęta
W faunie Iraku znajdują się zwierzęta lądowe, ptaki, ryby i gatunki przystosowane do różnych warunków środowiskowych. W regionach rzecznych i mokradeł żyją ptaki wodne: czaple, ibis, bociany, pelikany, żurawie, a także ptaki migrujące. W suchych obszarach pustynnych występują jaszczurki, węże, skorpiony. Ssaki takie jak gazele, wilki, lisy, hieny, szakale występują w obszarach zadrzewionych i pustyniach. W górach możliwe są kozice lub gatunki górskie. Rzeczne gatunki ryb to sum, karp, tilapia, a w delcie także gatunki słonowodne.
W regionach bagiennych żyją krokodyle słodkowodne (historycznie), ale dziś są bardzo rzadkie lub wyginęły lokalnie. Wymieniane są także sępy, orły bieliki i inne ptaki drapieżne.
Gospodarka i życie codzienne
Gospodarka Iraku opiera się głównie na przemyśle naftowym: eksport ropy stanowi znaczną część dochodów państwa. Irak posiada jedne z największych rezerw ropy na świecie. (Według Britannica i źródeł statystycznych). Jednak struktura gospodarki jest nierównomierna — sektor rolny i przemysł pomocniczy są słabo rozwinięte.
Rolnictwo (pszenica, jęczmień, ryż, warzywa) praktykowane jest głównie wzdłuż systemów irygacyjnych. Problemy z dostępem do wody, degradacja gleby i susze ograniczają produkcję.
W codziennym życiu większość Irańczyków (Iryjczyków) mieszka w miastach: Bagdad, Basra, Mosul, Erbil. W miastach dominują mieszkania wielopiętrowe, często w starych dzielnicach z wąskimi ulicami. W wielu rejonach infrastruktura została zniszczona w konfliktach — dostęp do elektryczności, wody i usług bywa ograniczony. Transport drogowy i sieć autostrad łączy główne miasta, choć wiele odcinków wymaga odbudowy. Koleje Irackie obsługują ograniczoną sieć torów.
Walutą kraju jest dinar iracki (IQD). Językami urzędowymi są arabski i kurdyjski. W regionach mniejszościowych używa się języków asyryjskich, turkmeńskich. Religia — głównie islam (szyici i sunnici), a także mniejszości chrześcijańskie, jazydzkie, mandejskie.
Koszty życia w miastach są umiarkowane w porównaniu z krajami zachodnimi, ale odczuwalne są skutki inflacji i niestabilności politycznej. System edukacji składa się ze szkół podstawowych, średnich i uczelni wyższych (m.in. Uniwersytet w Bagdadzie, Uniwersytet w Mosulu, Uniwersytet Salahaddin w Erbilu).
W ostatnich latach władze podejmują wysiłki odbudowy infrastruktury, rozwijania energetyki odnawialnej i stabilizacji życia mieszkańców.
Atrakcje turystyczne Iraku
Irak, mimo trudnej sytuacji politycznej i bezpieczeństwa w wielu regionach, nadal posiada liczne miejsca godne odwiedzenia — zwłaszcza w regionach względnie bezpiecznych (Kurdystan, niektóre części południa). Poniżej wybrane atrakcje:
Starożytne miasta i ruiny
Babilon (Babylon) — jedno z najważniejszych centrów starożytnej Mezopotamii, z ruinami pałaców, murów obronnych i bram (m.in. Brama Isztar). Babilon stanowi symbol potęgi państw babilońskich.
Ur (Ziggurat of Ur) — południowy Irak, w pobliżu Nasiriyah; ziggurat stanowi imponujący relikt z czasów sumeryjskich, z charakterystycznymi stopniami i fundamentami.
Hatra — miasto warowne z okresu Partów, wpisane na listę UNESCO, z ruinami świątyń, portyków i kolumn.
Samarra (Miasto archeologiczne Samarra) — z słynną spiralną minaretą (Malwiya) Wielkiego Meczetu, pałacami Abbasydów.
Dur‑Kurigalzu — ruiny z okresu królestwa Kassytów, wzniesione blisko Bagdadu, z zigguratem w Aqar Quf.
Miasta‑mokra (The Ahwar of Southern Iraq) — kompleks mokradeł wraz ze stanowiskami historycznymi Uruk, Ur i Eridu; obszar chroniony jako mieszany obiekt UNESCO.
Miasto Ashur (Qal'at Sherqat) — starożytna stolica Asyrii nad Tygrysem, wpisana na listę UNESCO jako zagrożony obiekt, z ruinami świątyń i pałaców.
Miasta, centra kulturalne i zabytki miejskie
Cytadela Erbil (Erbil Citadel) — położona w regionie Kurdystanu, jedno z najstarszych zamieszkałych miejsc na świecie; z murami, wieżami i starym osadnictwem wokół.
Muzeum Kamieni i Minerałów w Erbilu (Erbil Stones and Gems Museum) — w obrębie Cytadeli, eksponuje kolekcje kamieni szlachetnych, meteorytów i skamieniałości.
Muzeum Iraku (National Museum of Iraq, Baghdad) — jednym z najważniejszych muzeów kraju, z bogatymi zbiorami artefaktów mezopotamskich, asyryjskich i babilońskich.
Muzeum Bagdadzkie (Baghdadi Museum, المتحف البغدادي) — ukazuje dawne życie Bagdadu, rzemiosło, zwyczaje mieszkańców w rekonstrukcjach scen historycznych.
Łuk Zwycięstwa / Swords of Qādisiyyah (Victory Arch, Hands of Victory) — monumentalny łuk w Bagdadzie, utworzony ku pamięci wojny iracko‑irańskiej, z charakterystycznymi ramionami trzymającymi skrzyżowane miecze.
Pomnik Al‑Shaheed („The Martyr’s Monument”) — w Bagdadzie, upamiętniający poległych żołnierzy; częsty punkt orientacyjny dla zwiedzających.
Plac Firdos (Al-Firdos Square) — centralny plac Bagdadu, znany z wydarzenia z 2003 roku — obalenia posągu Saddama Husajna.
Park Al-Zawraa (Al-Zawraa Park) — park publiczny w Bagdadzie z ogrodami, zoo, wieżą i przestrzeniami rekreacyjnymi.
Przyroda, krajobrazy i obszary chronione Iraku
Park Narodowy Halgurd‑Sakran (Halgurd Sakran National Park) — w północno-wschodnim Kurdystanie, w górach Sakran i Halgurd; proponowany park obejmuje tereny górskie do wysokości 3 609 m n.p.m., doliny, łąki i dziką przyrodę.
Wąwozy, kaniony i wodospady Kurdystanu — np. kanion Dore, wodospady Bekhal, Geli Ali Beg, doliny w regionach Soran i Amediya.
Jaskinia Shanidar — miejsce archeologiczne w górach Kurdystanu, znane z odkryć szczątków neandertalskich.
Jezioro Dukan (Lake Dukan) — sztuczny zbiornik wodny w górach Kurdystanu, popularny jako miejsce wypoczynkowe i krajobrazowe.
Oprac. Anna van der Kotteck dla Prestige Tours
Wycieczki objazdowe
Wycieczki do Iraku i wycieczki do Azji przynoszą moc niebywałych wrażeń. Zachwycają góry Kurdystanu, historyczne miasta, jak Ibril czy Akre, a także wspaniali i ciekawi ludzie. Wjedziemy do miast, w których od wieku w harmonii żyli chrześcijanie, muzułmanie i jezydzi. Trzeba tam być, zobaczyć, zasmakować, doświadczyć...
Zastanawiacie się z jakim biurem podróży pojechać do Iraku? Kiedy pojechać do Iraku? Oczywiście odpowiedź na te pytanie nie jest trudna. Poznaliśmy ten kraj, a nasze grupy zaczynają tam regularnie wracać, wprawiając się ponownie w zachwyt.
Wycieczki indywidualnie? W małej grupie znajomych? Możemy również pośredniczyć w organizacji takiego wyjazdu.
Wycieczka objazdowa zachwyci od samego początku. To nietypowa propozycja wyjazdu do kraju Kurdów, gdzie poczujemy się dobrze i bezpiecznie. Zachwycą nas spotkani po drodze gościnni ludzie a także wyśmienita, bardzo zdrowa kuchnia. Doświadczymy styku kilku religii, zaglądając również do świata jezydów. Odwiedzimy miasta pełne starożytnej historii, zapewniając podstawowy komfort i jakość podróży.
Wycieczka do Iraku to także otaczające nas góry, dochodzące powyżej trzech tysięcy metrów. Zobaczymy górską wioskę Rawanduz, która olśni swoim położeniem między dwoma kanionami. Doświadczymy pięknych górskich widoków, zajrzymy również do starożytnych miast, niosących ślady naszej chrześcijańskiej tradycji.
Po kilku dniach podróży pokochamy ten kraj, i pomyślimy – Irak - Iracki Kurdystan, to jest wyjątkowy pomysł na poznanie i doświadczenie tej niebywałej kultury. Tam po prostu choć raz trzeba być i zasmakować wszystkiego co kraj ma do zaoferowania.
To państwo najlepiej odwiedzić na przełomie kwietnia i maja oraz w październiku. Unikniemy wówczas gorąca, gdyż temperatury w tym okresie są przyjazne i umiarkowane. Każda nasza wycieczka objazdowa Azja zachwyca. Zachęcamy do odkrycia tego różnorodnego i wyjątkowo pięknego kontynentu. Kryjącego w sobie niebywałe zabytki, uśmiech ludzi a także zakamarki i zapachy lokalnej kuchni.
