Religia Inków – duchowy fundament imperium

Jakie elementy łączyła religia Inków?

Religia Inków była zbiorem złożonych ceremonii, praktyk, wierzeń animistycznych, różnych form wiary w magiczne moce przedmiotów oraz kultu natury. Jej kulminacją był kult słońca, któremu przewodzili kapłani ostatnich rdzennych, przedkolumbijskich zdobywców andyjskich regionów Ameryki Południowej. Pomimo państwowej religii solarnej, praktyki preinkaskie silnie oddziaływały przed i po hiszpańskim podboju XVI w.

Bogowie Inków

Kim byli najważniejsi bogowie i jakie funkcje pełnili?

Bogiem stwórcą Inków i ludów preinkaskich był Wirakocza. Był także bohaterem kulturowym i przypisywano mu stworzenie ziemi, ludzi, zwierząt oraz cywilizacji Tiwanaku. W mitach wędrował aż do Manty (Ekwador), skąd odszedł po wodzie na Pacyfik – motyw ten łączono z Kon-Tiki. Wirakocza był boskim opiekunem władcy Pachacutiego, któremu ukazał się we śnie. Inti, bóg słońca, był czczony jako „ojciec” przez władców Inków. Apu Illapu, bóg deszczu, był rolniczym bóstwem błagalnym. Mama Quilla – Matka Księżyca – regulowała cykl kobiecy i wyznaczała święta.

Świątynie i sanktuaria

Jakie były najważniejsze świątynie i co symbolizowały?

Świątynia Słońca w Cuzco była najważniejszym ośrodkiem religijnym. Inne znaczące świątynie znajdowały się w Vilcashuamán, Caranqui, Latacunga czy na wyspie Titicaca. Huaca – święte miejsca, często naturalne lub związane z mumifikacją – były szeroko rozpowszechnione. Były to obiekty duchowej obecności.

Kapłaństwo w imperium Inków

Kim byli kapłani i jakie pełnili funkcje?

Kapłani (umu) pełnili funkcje religijne, wróżbiarskie, lecznicze i spowiednicze. Najwyższy kapłan villac umu miał niemal taką samą władzę jak Inka. Kapłani byli szkoleni od dzieciństwa i żyli w świątyniach.

Wróżbiarstwo i znaki od bogów

Jakie techniki wróżenia stosowano i dlaczego były tak ważne?

Wróżbiarstwo było nieodłącznym elementem decyzji politycznych, militarnych i społecznych. Praktykowano wróżenie z płuc lamy, ayahuaski, koki, ognia i znaków przyrody. Znaczenie miała także rytualna spowiedź w celu odkupienia win.

Rytuały ofiarne

Co i kogo składano w ofierze?

Ofiary składano z cui, lam, kukurydzy, chichy, a także ludzi. Dzieci składano w sytuacjach krytycznych – nawet 200 jednocześnie. Rytuały ofiarne były codziennością w życiu religijnym Inków.

Święta i kalendarz religijny

Jak wyglądał kalendarz religijny Inków?

Każdy dzień 30-dniowego miesiąca miał swoje święto. Kalendarz opisał szczegółowo Guamán Poma de Ayala w liście do Filipa II. Kalendarze górskie różniły się od przybrzeżnych, które zaginęły w dokumentacji.